Pensioentekorten in Nederland: waar liggen de kansen?

Een paar weken geleden vertelde een vriend mij dat hij steeds vaker wakker ligt van de vraag: “Hoe ziet mijn pensioen er straks eigenlijk uit?” Hij is 48, heeft een goed inkomen en toch twijfelt hij of het genoeg zal zijn om straks een comfortabel leven te leiden. Hij staat niet alleen. Uit onderzoek van Nibud blijkt dat bijna zes op de tien Nederlanders vrezen dat hun toekomstige pensioen onvoldoende is.

Het gekke is: we leven in een van de rijkste landen ter wereld en tóch groeit die onzekerheid. Hoe komt dat? En belangrijker: wat kunt u zelf doen om niet in die val te trappen?

Waarom dreigen tekorten?

Er zijn meerdere oorzaken. Allereerst leven we steeds langer. Waar een man in de jaren tachtig gemiddeld 72 jaar werd, is dat nu ruim tien jaar meer. Dat betekent tien extra jaren waarin geld nodig is.

Daarbovenop komt inflatie. Iedereen merkt dat boodschappen, energie en zorg elk jaar wat duurder worden. Een spaarrekening met 1% rente houdt dat simpelweg niet bij.

En dan is er nog de arbeidsmarkt. Het aantal zelfstandigen zonder personeel is de afgelopen twintig jaar geëxplodeerd – inmiddels ruim 1,2 miljoen mensen. Voor hen wordt er niets automatisch opgebouwd. Geen werkgever die pensioenpremie inlegt. Alles moet zelf geregeld worden, en dat lukt niet iedereen.

Tel daarbij op dat huren in steden als Amsterdam of Utrecht torenhoog zijn en de huizenprijzen nauwelijks betaalbaar. Het gevolg: veel mensen hebben simpelweg minder ruimte om structureel te sparen.

Vastgoed: stenen die voor u werken

Een van de klassieke manieren om vermogen te laten groeien is investeren in vastgoed. Denk aan een appartement dat u verhuurt, of een huis dat u opknapt en later verkoopt.

In Nederland levert dat gemiddeld 3 tot 5% bruto rendement per jaar op. Niet verkeerd, zeker omdat de waarde van huizen vaak meestijgt met inflatie.

Maar het klinkt makkelijker dan het is. In steden gelden strenge regels voor huurprijzen. U heeft te maken met onderhoud, belastingen, soms ook lastige huurders. Bovendien vraagt het een flink startkapitaal. Vastgoed kan dus interessant zijn, maar is zeker geen oplossing voor iedereen.

Beleggen: gespreid en toegankelijk

Een tweede route is beleggen. En dan hebben we het niet over risicovolle speculatie, maar over bredere fondsen of indextrackers (ETF’s).

Het aantrekkelijke is dat u met relatief kleine bedragen al meedoet. Een tientje per maand kan al. Spreiding zorgt ervoor dat u niet afhankelijk bent van één bedrijf of sector. Historisch gezien leverden wereldwijde indexfondsen 6 tot 7% per jaar op. Nederlandse pensioenfondsen rapporteerden gemiddeld zo’n 5 à 6% in de afgelopen twintig jaar.

Natuurlijk, er zijn schommelingen. In slechte beursjaren kan uw inleg even krimpen. Maar wie lange adem heeft, ziet meestal dat de lijn omhoog gaat. Een automatische maandelijkse inleg haalt ook de emotie uit het proces: u hoeft niet steeds zelf te beslissen.

Ondernemen: een extra pijler naast het pensioen

Sommige mensen vinden het idee van een eigen bedrijf veel aantrekkelijker. Vooral 45-plussers kiezen er steeds vaker voor om hun ervaring in te zetten als zelfstandig consultant, coach of om een kleine franchise te starten.

Het voordeel: een goedlopend bedrijf kan jarenlang extra inkomen opleveren. Misschien zelfs genoeg om minder afhankelijk te zijn van pensioenfondsen. Bovendien kan een onderneming later verkocht worden, wat een kapitaalstoot oplevert.

Maar de risico’s zijn reëel. Niet elk bedrijf haalt de eerste vijf jaar. Ziekte, economische tegenslag of simpelweg pech kunnen roet in het eten gooien. Wie deze weg kiest, doet er goed aan klein te beginnen en zich goed te laten adviseren.

Niet alles op één paard

Of u nu kiest voor stenen, aandelen of ondernemen: alles op één plek neerzetten is riskant. Stel dat de huizenmarkt instort. Of dat de beurs jaren slecht draait. Of dat uw bedrijf onverwacht minder goed loopt.

Daarom is spreiden zo belangrijk. Een beetje vastgoed, wat indexfondsen, een solide pensioeninleg. Die mix zorgt voor evenwicht. In slechte tijden vangt de ene investering de andere op.

Pensioeninleg: de rustige basis

En toch, hoe u het ook wendt of keert: voor de meeste Nederlanders blijft het pensioenfonds de stabiele basis. Ons land kent niet voor niets het systeem van drie pijlers:

1. De AOW – het basisinkomen van de overheid.
   
   
2. Het werkgeverspensioen – via de tweede pijler, meestal automatisch geregeld.
   
   
3. De vrijwillige inleg – de derde pijler, bijvoorbeeld een lijfrente of pensioenbeleggingsproduct.
   
   

Het mooie is dat de inleg vaak fiscaal voordelig is. U betaalt minder belasting nu, en uw geld kan rustig groeien. Bovendien wordt het professioneel beheerd, iets waar veel mensen zelf geen tijd of kennis voor hebben.

Dat is ook de reden waarom steeds meer mensen hun experimenten met beleggen of vastgoed zien als aanvulling, maar hun pensioenfonds als fundament. Want stel dat er iets misgaat met de rest – dan is die basis er altijd nog.

Kies uw leeftijd en selecteer een storting voor uzelf

Hoe nu verder?

Iedereen wil straks genoeg overhouden om de rekeningen te betalen én leuke dingen te doen. Maar er is geen standaardrecept. De een voelt zich prettig bij stenen, de ander bij aandelen, weer een ander bij ondernemen.

Belangrijk is dat u niet wacht. Hoe eerder u begint, hoe minder druk er later is. En ook wie later instapt, kan nog veel bereiken. Al is het maar door kleine maandelijkse bedragen apart te zetten.

Een persoonlijk plan maken is dus onmisbaar. Vraag uzelf af: wat past bij mij, bij mijn levensstijl en bij mijn risicobereidheid? En vergeet daarbij niet de meest toegankelijke optie: pensioeninleg. Die is eenvoudig, fiscaal voordelig en bewezen betrouwbaar.

En dat geeft misschien wel het belangrijkste rendement: gemoedsrust.